ماه گذشته تسلا مدل آزمایشی تاکسی‌های رباتیک خود را در آستین، تگزاس به صورتی دسته‌ای که شامل ۱۰ تا ۲۰ خودرو شاسی بلند مدل Y با برچسب robotaxi منتشر کرد. در آن زمان دنیای خودرو سازی و فناوری متعجب شد، اما درست هزاران مایل دورتر، خودروسازان چینی در این حوزه حتی چشم بر هم نگذاشتند. سال گذشته، وانگ یون‌پنگ، رئیس واحد رانندگی خودکار در بایدو، تسلا را حداقل سه تا پنج سال عقب‌تر می‌داند.
معیار موفقیت تاکسی‌های خودران، آپشن‌های پرزرق و برق و یا فناوری‌های پیچیده نیست، خدمات عمومی و کاملا خودران برای عامه مردم در مقیاس بزرگ است که عامل موفقیت تاکسی‌های خودران است. درواقع بر اساس این معیار است که تسلا همچنان عقب‌تر است. فقط شرکت Waymo و تعداد کمی از شرکت‌های چینی توانسته‌اند از این سد عبور کنند.
به جز وایمو که در صدر جدول قرار دارد، تقریبا تمام شرکت‌های دیگر که خدمات عمومی در جاده ارائه می‌دهند چینی هستند. کاملا مشابه با بازار خودروهای برقی، که در آن به جز تسلا باقی خودروسازان چینی در رتبه‌های برتر قرار دارند.
سه‌گانه تاکسی‌های خودران: Baidu ، Pony.ai ، WeRide
در مرکز این صنعت، Baidu قرار دارد که فارغ‌التحصیلان آن تقریبا تمام زنجیره تامین خودروهای خودران را در چین پر کرده‌اند، از تراشه‌سازی تا توسعه نرم‌افزار تاکسی‌های خودران. چشم انداز بایدو در سال ۲۰۱۳ با شروع پروژه خودروهای خودران به عنوان سیستم اندروید AV یعنی سازنده نرم افزار برای خودروسازان است، اما رقابت شدید در صنعت خودروی چین این جاه‌طلبی را از بین برد. خودروسازان برتر مانند Li Auto و XPeng درحال توسعه سیستم‌های پیشرفته کمک‌راننده خود بودند، درحالی که شرکت‌های رده پایین‌تر به سمت شرکت‌هایی چون هواوی یا DJI روی آوردند. سرمانیه گذاری خودرو برقی Baidu به نام Jidu نیز در سال گذشته در نهایت متوقف شد.
علیرغم این شکست‌ها، سرویس رباتیک (Baidu Apollo Go) در حال رشد است. در سال ۲۰۲۲ این شرکت به اولین شرکت تجاری تاکسی‌های رباتیک کاملا بدون راننده در چین تبدیل شد که این مسئله یک نقطه عطف مهم برای این صنعت محسوب می‌شد. امروزه Apollo Go بصورت مجموعه‌ای از ۱۰۰۰ تاکسی در ۱۵ شهر فعالیت می‌کند و تنها در سه ماه اول بیش از ۴/۱ میلیون سفر داشته است.
مهمترین محدوده فعالیت Baidu در شهر ابرشهر ووهان است، که بیش از ۱۳ میلیون جمعیت دارد که به عنوان قلب صنعت خودروسازی در چین انتخاب شده است، و با توجه به بازار بزرگ تاکسی‌های سنتی و حمل‌ونقل اشتراکی، ۱۰۰۰ خودرو عدد کوچکی محسوب می‌شود. شرکت‌های Pony.ai و WeRide که به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ توسط مدیران سابق Baidu تاسیس شدند و شروع به کار کردند. هردو این شرکت‌ها به طور همزمان در سال ۲۰۲۴ وارد بورس شدند.
Pony.ai که امروزه ۲۷۰ تاکسی خودران را اداره می‌کند، توسط نابغه برنامه‌نویسی و مدیر سابق Baidu، جیمز پنگ تاسیس شد. این شرکت تصمیم به تولید تاکسی‌های رباتیک نسل هفتم خود با همکاری تویوتا و دو خودروساز چینی دیگر به ۱۰۰۰ دستگاه افزایش دهد. این شرکت تعداد سفارش‌های خود را اعلام نکرده اما نسبت حیرت انگیز ۱ اپراتور ایمنی از راه دور به ۲۰ خودرو را ادعا می‌کند و اینطور می‌گوید که حوزه عملیاتی‌اش حدودا ۲۰ برابر محدوده خدماتی Waymo در سان‌فرانسیسکو است.
از زمانی که Pony.ai وارد بورس نزدیک شد توجه بسیاری را به خود جلب کرد، از جمله شایعاتی درباره ارتباطاتی با تراویس کالانیک، موسس اوبر که ظاهرا علاقه به خرید قسمتی از این شرکت بوده.
اما WeRide ، شرکت دیگری که توسط یکی از مدیران سابق Baidu تاسیس شده بود پس از ترک یکی از هیات مدیران خود، وانگ جینگ به دلیلی شکایتی مبنی بر سواستفاده از اطلاعات محرمانه شرکت، از این چالش‌ها و مشکلات گذر کرد. پس از او تونی هان رهبری WeRide را در دست گرفت و این شرکت را با مجموعه‌ای که شامل ۵۰۰ تاکسی خودران می‌شد به موفقیت رساند.
در حال حاضر این شرکت‌ها در تلاش هستند تا فعالیت‌های خود را در آسیای جنوب شرقی، اروپا و خاورمیانه گسترش دهند و قبل از رقبای آمریکایی در این حیطه سلطه جهانی پیدا کنند. امسال Baidu با دریافت مجوز فعالیت خود را در ابوظبی گسترش داد و در قدم بعدی قصد دارد بازار سنگاپور، مالزی و سوئیس را تصاحب کند.
مزیت‌های هزینه‌ای و جاده‌های پیچیده
از منظر تکنولوژی شرکت‌های چینی تا حدود زیادی از Waymo در سخت‌افزار الگو گرفته‌اند، درواقع مزیت اصلی آن‌ها در هزینه است. آن‌ها به سرعت در حال توسعه هستند، برای مثال Baidu هزینه هر تاکسی رباتیک را به فقط ۲۸ هزار دلار آمریکا کاهش داده است. در همین حین شرکت Pony.ai هم کاهش ۶۸ درصدی هزینه لیدار ( تشخیص و فاصله‌سنجی با نور ) و کاهش ۸۰ درصدی هزینه‌های محاسباتی را در نسل هفتم خود اعلام کرده.
ساختار نرم‌افزاری آن‌ها ترکیبی شامل مدل‌های هوش مصنوعی و کدهای برگرفته از قوانین است که برای تفسیر الگوهای ترافیک و پیش‌بینی رفتار و اجرای تصمیم‌های راننده طراحی شده. هر سه شرکت چینی دارای سیستم‌های End-to-End هستند (به این معنی که قادرند داده‌های خام سنسورها را تحلیل کنند و مستقیما خروجی‌های رانندگی تولید کنند.)، اصطلاحی که تسلا آن را رایج کرده بود. برخلاف تاکسی‌های رباتیک Waymo، تاکسی‌های رباتیک چینی در خیابان‌های شلوغ پکن و گوانگ‌ژو آموزش می‌بینند.
چالش‌های قانونی و وابستگی به تراشه‌ها
علی رغم تمام این پیشرفت‌ها همچنان چالش‌های قانونی پا بر جا هستند و در آمریکا قوانین ملی برای تاکسی‌های رباتیک تصویب نشده و این مقررات به ایالت‌ها واگذار شده. همچنین در چین که تمام شهرهای آن تاکسی‌های رباتیک را می‌پذیرند همچنان فقط اجازه فعالیت در محدوده‌های مشخصی را دارند.
اما علاوه بر محدودیت‌های قانونی چالش‌های اجتماعی هم مانع بزرگی بر سر راه توسعه این شرکت‌ها هستند. برای مثال در سال گذشته گسترش خدمات Apollo Go در ووهان منجر به اعتراض جمع کثیری از رانندگان تاکسی محلی شد که نگران از دست دادن شغل خود بودند، که در جواب آن اداره حمل‌ونقل اجازه سرویس تنها ۴۰۰ تاکسی رباتیک را در این شهر داد. مدیرعامل Baidu تاکید می‌کند که با توجه به این چالش‌ها، توسعه خدمات تاکسی رباتیک فرآیندی تدریجی است که ممکن است سال‌ها زمان ببرد.
سودآوری نیز چالش مهم دیگری است که تمام شرکت‌های تاکسی رباتیک در حال حاضر با آن رو به رو هستند، هنوز هیچ یک از این شرکت‌ها حتی به نقطه سر به سر نرسیده‌اند و بیشتر خدمات هنوز یارانه‌ای هستند. Pony.ai هدف‌گذاری کرده که نهایتا تا سال ۲۰۲۹ به سوددهی برسد.
چالش بعدی وابستگی به تراشه‌ها است. درحال حاضر بیشتر تاکسی‌های رباتیک چین وابسته به تراشه‌های شرکت Nvidia هستند. اتکا به تنها یک تامین کننده، خطرات زنجیره تامین بسیاری برای این شرکت‌ها به وجود می‌آورد. به خصوص در محدودیت‌های صادراتی اخیر و افزایش تنش‌های بین آمریکا و چین، برخی از این شرکت‌ها را مجبور به پیدا کردن جایگزین داخلی کرده، اما درحال حاضر هیچ تولیدکننده تراشه‌ای موفق به هم تراز کردن توان محاسباتی تراشه با Nvidia نشده.
چالش‌های تسلا
اما جایگاه تسلا در میان این شرکت‌ها کجاست؟ رویکرد بینایی محور ایلان ماسک برای تاکسی‌های رباتیک بسیار تحسین برانگیز است، اما دستیابی به خودروهای کاملا خودران که در هر شرایطی به طور کاملا مستقل رانندگی کنند بسیار دشوار است. با وجود آن که مقیاس تولید تسلا در نهایت می‌تواند بسیار بیشتر از Waymo و شرکت‌های چینی باشد، برنده نهایی این رقابت با عواملی مانند ایمنی، کیفیت عملیات، اعتماد مسافران و تطبیق با قوانین مشخص می‌شود. تسلا باید آماده رقابت با شرکت‌های چینی که در حال حاضر جایگاه خود را در جهان محکم می‌کنند، باشد. همانطور که روزی تسلا در رقابت با رقبای چینی در زمینه خودروهای برقی بود، گام بعدی می‌تواند رقابت در تاکسی‌های رباتیک باشد.
مترجم: نیلوفر کریمی
